Podczas XXXI Dni Częstochowy 27 sierpnia 2023 r. Arkadiusz Frania, mieszkający w Częstochowie poeta, prozaik, eseista i krytyk literacki, doktor nauk humanistycznych, został uhonorowany Nagrodą Miasta Częstochowy w kategorii „Upowszechnianie i ochrona kultury” za całokształt działalności twórczej oraz w zakresie upowszechniania kultury.
Jak napisano w uzasadnieniu, którego debiut poetycki w „Dzienniku Częstochowskim. 24 Godziny” miał miejsce w 1993 r., a zatem przed trzydziestu laty.
Arkadiusz Frania jest autorem ośmiu zbiorów wierszy (ostatnio: Zbieracze lawendy. Wybór wierszy, 2016; Oset, 2019; kropka i kropla, 2023), trzech książek prozatorskich i eseistycznych (Jestem pomysłem Pana Boga na człowieka, 2010; Rzeźby w maśle. Prozy z pamięci, 2014; Sęp na sepię. Eseje nie tylko o książkach, 2022) oraz dziewięciu tomów krytycznoliterackich, poświęconych główne życiu literackiemu i poetom Częstochowy (w tym: „Solidne niefarbowane retro”. O poezji Tadeusza Gierymskiego, 2004; Strażnicy i najeźdźcy. Zjawiska we współczesnej poezji regionu częstochowskiego, 2005; Poświatowska, Marjańska, Cichla-Czarniawska. Trzy szkice typu ziemia-ziemia-ziemia, 2007).
Na szczególną uwagę zasługuje wydana przez Towarzystwo Galeria Literacka seria „Poetycka przeszłość Częstochowy”, w skład której wchodzą następujące tytuły:
– Osobowości i osobliwości. Z życia literackiego współczesnej Częstochowy (2019),
– Grupa Literacka „Profile”. Zjawisko, poeci, wiersze (2020),
– Razem i osobno. O poetach (z) Częstochowy (2021),
– Witryna i archiwum. Z kart poetyckiej Częstochowy (2022),
– Między pasją pisania a korektą słów. Z historii poetyckiej Częstochowy (2023).
W przygotowaniu jest książka: Tadeusz Gierymski: „pisanie wierszy to umieranie po kawałku”.
Wiersze, opowiadania i teksty krytycznoliterackie były tłumaczone na języki: serbski, macedoński, słoweński, albański, włoski i angielski. Ukazały się też trzy serbskie edycje książkowe w przekładzie Olgi Lalić-Krowickiej: zbiór prozy Jestem pomysłem Pana Boga na człowieka jako Asocijacije (2014), tomik poetycki Oset jako Meki trn (2020) oraz przygotowany dla czytelników serbskich wybór wierszy Na sudnji čas zakasni. Izabrana poezija (2016, polski tytuł Na ostatnią chwilę spóźnić się. Wiersze wybrane, tłum. wspólnie z Vesną Denčić).
Arkadiusz Frania jest członkiem zespołu redakcyjnego Częstochowskiego Magazynu Literackiego „Galeria”, prowadzi dział „Wśród wierszy i poetów. Diariusz częstochowski”, w którym ukazują się jego eseje, jest także recenzentem twórczości poetyckiej. Swoje wiersze, eseje i recenzje publikuje także w innych czasopismach i portalach lokalnych i ogólnopolskich.
W 2014 roku otrzymał od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego honorową odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. W 2019 roku został nominowany przez Kapitułę „Dziennika Zachodniego” do tytułu „Osobowość Roku 2019” w kategorii „Kultura” (powiat częstochowski), zdobywając II miejsce. W 2020 roku otrzymał Nagrodę Miasta Częstochowy w Dziedzinie Kultury w kategorii „Literatura i historia” oraz stypendium Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury, a w 2021 roku – stypendium z Funduszu Popierania Twórczości Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
O twórczości poetyckiej Arkadiusza Frani pisali w „Galerii”: Tadeusz Luterek, Poety Arkadiusza Frani dotykanie ostu (o tomie Oset, „Galeria” nr 52); Barbara Strzelbicka, Opowieść o poezji Arkadiusza Frani (trzyczęściowy esej, „Galeria” nr 60-62) oraz Co po kropce? (o tomie kropka i kropla, „Galeria” nr 66).
Pozostali laureaci Nagrody Miasta Częstochowy to: Aleksander Wierny (Literatura), Hanna Zbyryt (Teatr), Paulina Domagalska (Sztuki plastyczne) i Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Częstochowskiej (Muzyka). Tytuł „Mecenasa Kultury” nadano spółce Jawo.
Nagrodzonym i utytułowanym serdecznie gratulujemy i życzymy satysfakcji oraz zapału do dalszej pracy i twórczej działalności!
Barbara Strzelbicka, foto: Szymon Halter